Willen we sociaal of individualistisch samenleven?
Wat we van onze samenleving verwachten, bepaalt in hoge mate onze kijk op de sociale integratie van sociale, culturele en etnische minderheden. Een sociale verwachting staat tegenover een sterk individualistische.
Individualistisch
Veel mensen met een sterk individualistische verwachting interesseert het niet zo wat de mensen in hun buurt doen en laten. Zolang ze er maar geen last van hebben. Hun eigen vrienden, familie en kennissen wonen meestal ook wat verder weg, waardoor de sociale samenhang van hun woonbuurt hun niet zo veel uit maakt.
Ook op hun werk interesseren mensen uit sociale, culturele en etnische minderheden hun niet zo. Ze komen ze niet zo vaak tegen. Concurrentie ervaren ze al helemaal niet van hen. En die schoonmaakster begint meestal pas te werken wanneer zijzelf al weer naar huis zijn.
Tolerantie, leven en laten leven, dat zijn voor hen belangrijke cultureel liberale motto’s.
Sociaal
Sociaal op hun buurt betrokken mensen staan anders in de wereld. Zij zijn geïnteresseerd in de mensen in hun buurt. Maken graag een praatje met hen. Ze doen mee aan buurtactiviteiten en helpen buren graag. Omgekeerd verwachten ze ook hulp van buren wanneer ze die hard nodig hebben.
Onze samenleving en zeker de politiek verwachten ook dat we er meer dan voorheen weer voor elkaar zijn.
Voor deze sociale mensen is het erg storend wanneer veel buren niets met hen te maken willen hebben. Door hen wordt hun leefwereld minder warm en sociaal en vreemder.
Zij verwachten niet alleen geen last te hebben van buren, maar ook dat de buren sociaal mee doen.
Vaak hebben zij op hun werk wèl collega’s met een heel andere culturele en etnische achtergrond. Zij gunnen de ander hun eigenheid, maar verwachten wel dat ze alles collega’s mee doen. Meestal gaat dat goed.
Vervelender is soms dat hun kinderen in de buurt geen sociale huurwoning vinden, door het falende woonbeleid van de overheid. Dat beleid is echter iets abstract dat eigenlijk niet als zodanig zichtbaar is.
Wel zichtbaar is dat vluchtelingen bij de toewijzing vaak vóór gaan. Op zich te begrijpen, maar minder wanneer je daar langdurig het slachtoffer van bent.
Respect!
De oplossing begint bij respect en begrip. Vooral bij de vaak hogeropgeleide ‘individualisten’ voor de positie van mensen die veel moeite hebben met de komst en integratie van nieuwkomers.
Hun problemen en klachten onmiddellijk afdoen als ‘gezeur’ en ‘racistisch’ is zeer schadelijk geweest, voor de maatschappelijke discussie over dit onderwerp en de sociale en politieke eenheid van ons land.
Verschillen tussen buurten
Daarnaast lijkt het verstandig een heel nieuwe vraag te stellen: moeten we inwoners niet de keuze geven om te wonen in een individualistische of in een sociale buurt.
In een individualistische buurt gedraag je je fatsoenlijk, lever je geen onnodige overlast en houd je je aan de wettelijke regels.
In een sociale buurt wordt bovendien van jou verwacht dat je belangstelling hebt voor je buren, dat je hen helpt wanneer ze dat nodig hebben en dat je meedoet aan gezamenlijke activiteiten. Als je je van anderen afsluit omdat jij neerkijkt op hun cultuur of religie, hoor je niet in een sociale buurt thuis.
De buurtbewoners, woningcorporatie en gemeente kunnen afspraken hierover vastleggen in een sociaal contract.
Wie heeft een beter idee?
Uiteraard moet het idee hiervoor verder worden uitgewerkt en zitten er haken en ogen aan. Betere ideeën zijn dan ook van harte welkom. Zie het als een uitdaging!